In het boek De Psychologie van Vrijheid schetst Robert Hartzema hoe in zijn ogen het proces van een
niet optimale kindertijd naar een psychologische volwassenheid
kan verlopen. Hij noemt dit proces een groei naar vrijheid via
innerlijke bevrijding.
Uit zijn boek citeren we het schema van hindernissen, doelen
en kenmerken van innerlijke vrijheid.
Innerlijke vrijheid. De vrije volwassene.
- basisthema: zoektocht naar je essentie en werkelijk
vrij zijn
- basisgevoel: transparant laten zijn van alles
wat zich aandient
- basisprobleem: wegspiritualiseren van je gewone
problemen
- energiecentrum: kruin, secundair: doorstroming
alle energiecentra
- zintuigen: alle zintuigen
Situatie als volwassene: Je gaat op zoek naar wie
je zelf bent en naar de zin van het leven.
Streven: Het accepteren van je angsten, pijn, verwondingen
en littekens die het verleden heeft achtergelaten. In de pijn
en de angst durven gaan. Geen behoefte hebben aan bevestiging
van buitenaf. Het oog in oog durven staan met wie je nu bent.
Nergens aan hoeven voldoen. Je eigen grenzen durven stellen.
Creatief vormgeven van je leven. Intense en open relaties
aan durven gaan.
Obstakels naar Vrijheid
- Denken dat spiritualiteit, meditatie of religie vanzelf
de psychologische problemen oplost.
- Afdekken van angstgaten en verwondingen met 'spirituele'
ervaringen.
- Proberen om angsten en problemen 'weg te mediteren'.
- Contact met de werkelijkheid verliezen.
- Je afsplitsen van het dagelijks leven.
- Je boven anderen plaatsen.
- Angsten of schaduwkanten van jezelf ontkennen, waardoor
ze echt gevaarlijke proporties kunnen aannemen.
- Onverschillig worden; alles komt en gaat toch?
- Hart uitschakelen.
- Geen verantwoording nemen voor je daden.
Overtuigingen
Overtuigingen, meningen en
oordelen worden geleidelijk transparant.
Energetische reactie
Blokkades lossen op.
Energie stroomt door je hele lijf. Genieten wordt niet bepaald
door wat je ervaart of meemaakt. Vreugde en pijn worden beide
verwelkomd. Niets wordt buitengesloten! Alle emoties mogen
er zijn.
Open verbinding tussen je bekken, buik, hart, keel, hoofd.
Overlevingsstrategieën
worden doorzichtig.
Als je ze gebruikt weet je dat je ze gebruikt. Hoeven minder
te hulp geroepen te worden.
Relaties
worden meer open. Je kunt zowel
grenzen stellen als je verlangens verwoorden en je emoties
tonen. Je staat ook echt open voor de ander. Alles is bespreekbaar,
ook de meest 'kinderachtige' of angstige ervaringen. Je ondersteunt
de ander in zijn of haar weg naar vrijheid.
Kwaliteiten
Alles wordt steeds helderder
en vrijer, terwijl je toch volledig geaard blijft in de gewone
werkelijkheid. Helder Gewaarzijn wordt steeds meer de kwaliteit
die alles doordringt. Je belichaamt Vrijheid.
Tot zover Hartzema.
Innerlijke bevrijding betekent
dat
mensen hun bewustzijn ontwikkelen. Deze ontwikkeling houdt
in dat zij:
- zichzelf steeds meer bewust worden van
hun invloed op de omgeving en op het lot van dieren
- hun verantwoordelijkheid nemen voor de
gevolgen van hun invloed
- eerlijk en integer willen zijn
- hun zelfwaardering niet van het oordeel
van anderen laten afhangen en stoppen met het beoordelen
van anderen
- hun ego en egoïsme weten te relativeren
en te verva(n)gen door zelfontplooiing
- hun leven uit angst voor stilte en leegte
niet opvullen met zinloze activiteiten
- vrijwillig zichzelf matigen en het anderen
gunnen dat zij de ontstane ruimte (in)vullen
- zichzelf zijn en leven in het hier en
nu (zich niet vandaag haasten om morgen gelukkig te worden)
- zich niet als eeuwige slachtoffer gedragen
van een gebeurtenis uit het verleden
- hun vooroordelen kennen en de functie
daarvan realiseren
- het gevoel van mededogen ontwikkelen voor
anderen
- een eenheid met en van alle levende natuur
realiseren
- bescheiden blijven èn worden
- een balans hebben tussen afstand houden
en betrokken zijn (voor respect) en tussen vermijding
en confrontatie (bij stress)
- zich realiseren dat machtigen niet meer
recht hebben dan een ander, mens of dier
- weten dat ze krijgen vanaf het moment
dat ze geven
- opkomen voor recht en tegen onrecht en
grenzen durven stellen
- zich realiseren dat het voor iedereen
wederkerig beter is als wij gericht zijn op onvoorwaardelijk
geven, zonder onszelf tekort te doen, in plaats van nemen
- gevoel, verstand, waarneming en intuïtie
gelijk waarderen en integreren
- het geluk en (persoonlijke) vooruitgang
niet proberen te forceren
Krishnamurti zei:
"Omdat ik vrij, onbeperkt, ongedeeld en van geen enkel ding afhankelijk ben, verzoek ik degenen die mij willen begrijpen geen volgeling van mij te worden en geen kooi rondom mij op te trekken….
Niemand van buitenaf kan je vrijmaken. (…. ) Ik zou je willen aansporen om vrij te worden - vrij zelfs van de goden die je aanbidt, vrij van hen die je dierbaar zijn, omdat vrijheid noodzakelijk is voor de groei van de ziel en omdat er zonder vrijheid bederf heerst. Omdat je niet vrij wenst te zijn, zoek je vertroosting, en troost is als de schaduw van een boom; zij verandert van ogenblik tot ogenblik met de zon. Vertroosting gaat niet samen met begrip". |